Πρέπει; Δέν πρέπει; Καί τί πρέπει;

Ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια ἔχουμε κατ’ ἐπανάληψιν, μίαν συζήτησι μὲ τὸν ἀγαπημένο μου φίλο Κωστῆ γιὰ τὴν ἐρωτικὴ ἐνηλικίωσι τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ὁποία ὅμως συζήτησις δὲν κλείνει ποτέ. Συχνὰ πυκνὰ ἐπανερχόμαστε γιὰ νὰ καταλήξουμε στὴν συμφωνία… διαφωνῶντας.
Πότε συμβαίνει ὅμως ἡ ἐνηλικίωσις; Πῶς; Κάτω ἀπό ποιές συνθῆκες;

Ἔχω ἀναγκαστεῖ πολλὲς φορὲς νὰ συμφωνήσω μαζύ του, διότι τὰ ἐπιχειρήματά του καὶ λογικὰ εἶνα καὶ μὲ εὑρίσκουν σύμφωνη σὲ πολλά τους σημεῖα. Ἀλλά…. 
Ἀλλὰ  κάτι δὲν μοῦ κόλλαγε στὶς συζητήσεις μας, μὲ ἀποτέλεσμα τὸ θέμα νὰ τὸ ἀφήνω γιὰ ἐπανεξέτασι κάθε φορὰ ποὺ εὑρισκόμασταν.

Οἱ γενικὲς τοποθετήσεις τοῦ Κωστῆ ἔχουν ὡς ἐξῇς:
Ὤριμο ἐρωτικὰ (σεξουαλικὰ γιὰ τὴν σύγχρονη κοινωνία μας) εἶναι ἕνα ἄτομο ποὺ ἔχει ὠριμάσει. 
Δῆλα δή, γιὰ τὶς γυναῖκες ὅταν ὁλοκληρωθοῦν σωματικῶς (ὅταν ἡ ἔμμηνος ῥήσις τους ἀποκαταστήσῃ ἀπόλυτα τοὺς κύκλους της)  καὶ γιὰ τοὺς ἄντρες ὅταν πρωτο-ἐμφανίσουν χνούδι στὸ ἀπάνω χεῖλος τους. 
Λογικά ὅλα αὐτά, ἐὰν συνυπολογίσουμε φυσικὰ καὶ ὅλα τὰ ὑπόλοιπα στὰ ὁποῖα βασιζόμενος ὁ Κωστῆς  στηρίζεται πρὸ κειμένου νὰ ὑπερασπιστῇ τὴν θεωρία του. 

Θυμήθηκα καὶ τὸν Εὐαγόρα Παλληκαρίδη στὸ μεταξύ. Καθῶς καὶ ὅλα τὰ παιδιά μας, ποὺ λόγῳ ἀνάγκης πέρασαν στὴν ὠριμότητα ἀγνοῶντας τὴν ἐφηβεία. 
Θυμήθηκα καὶ τὰ τσογλανάκια ποὺ ξημεροβραδιάζονται στὶς καφετέριες καὶ στὰ μπαράκια. 
Θυμήθηκα παιδιὰ μεθυσμένα, ἡμιαναίσθητα ἢ ἀναίσθητα, μετὰ ἀπὸ χρήσι ἀλκοόλ, ἢ καὶ ναρκωτικῶν.
Θυμήθηκα καὶ τοὺς θανάτους ἄλλων παιδιῶν.. 
Θυμήθηκα κι ἕνα γνωστό μου καλόπαιδο ποὺ ἀπὸ τὰ 14 κυνηγᾶ 12χρονα κοριτσάκια μὲ τὴν εὐγενὴ ἀνοχὴ τῆς οἰκογενείας του…

Γενικότερα, τὶς τελευταῖες ἡμέρες ὅλο θυμᾶμαι.. Θυμᾶμαι.. Σκέπτομαι.. Ἀναρωτιέμαι.. Καί τελικῶς; Ζυγίζω, ξαναζυγίζω… Κάτι πάω νὰ ἀντιληφθῶ… Ὀπισθοδρομῶ… Παλινδρομῶ.. 

Σκεπτόμουν τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖον οἱ προγονοί μας ἀντιμετώπιζαν τὰ παιδιά. Πότε τοὺς ἀνεγνώριζαν τὸ «δικαίωμα» νὰ εἰσέλθουν στὶς κοινωνίες τους ὡς ἰσότιμοι πολῖτες. Πότε τοὺς ἔδιδαν τὸ χρίσμα.  

Θυμήθηκα τὶς τελετὲς ποὺ γίνονταν κάθε χρόνο, πρὸ κειμένου τὰ νέα παιδιὰ νὰ πάρουν ἀκόμη ἕνα χρίσμα, ἐπὶ πλέον τοῦ προηγουμένου.  Νὰ περάσουν σὲ ἕνα ὑψηλότερον στάδιον. 
Θυμήθηκα πὼς ὅλα αὐτὰ συνέβαιναν σταδιακῶς κι ὄχι μὲ τὴν μία. 
Θυμήθηκα πὼς ὑπῆρχαν τὰ μυστήρια, αὐτὰ ποὺ μὲ τὴν βοήθειά τους ὁδηγοῦσαν κάποιον σταδιακῶς στὸ νὰ θεωρεῖται (καὶ νὰ αἰσθάνεται) ἐλεύθερος πολίτης. Ἰσότιμος!

Μετὰ ἡ σκέψις μου ἔτρεξε στὰ πιὸ πρόσφατα γεγονότα. Στὰ τῶν τελευταίων αἰώνων ἢ ἀκόμη καὶ τῶν τελευταίων δεκαετιῶν. 
Θυμήθηκα πὼς λογιζόταν ἐνήλιξ ὁ ἔχων κλείσει τὰ 21 χρόνια τῆς ζωῆς του. Δῆλα δή; Μήπως αὐτός πού τελικῶς πέρασε ὅλα τά στάδια τῆς ἐνηλικιώσεως;

Ἀναρωτήθηκα γιὰ τὸν βαθμὸ ἐνηλικιώσεως τῶν συγχρόνων μας. Γιὰ τὴν ἀπουσία δεσμῶν, θεσμῶν κι ὁρίων. Γιὰ τὴν ἀπουσία στόχων καὶ γιὰ τὴν πανταχοῦ παρούσα παρουσία τοῦ …χύμα!!!  Ὅ,τι βρέξῃ ἂς κατεβάσῃ, ἕνα πρᾶγμα… 

Γιατί; Τί ἔχει ἀλλάξει καί μᾶς ἔχει κάνει ὅλους τόσο ἐπιφανειακούς; Τί στό καλό συμβαίνει καί ἀντί νά βελτιώνουμε τήν σκέψι μας καί τήν ζωή τῶν παιδιῶν μας τά πράγματα διαρκῶς χειροτερεύουν; 

Συνδυάζοντας τὰ παραπάνω ἀρχίζω σιγὰ σιγὰ νὰ ἀντιλαμβάνομαι τὸ σημεῖον ἐκεῖνον ποὺ χάσαμε τὴν πληροφορία. 
Δὲν θὰ ἀναφερθῶ σήμερα σὲ λοβοτομὲς καὶ κατακτητὲς καὶ πληροφοριακὲς ἀλλοιώσεις. 
Θὰ παραμείνω μόνον στὰ ὅσα παρατηρῶ γύρω μου. Δῆλα δή, σὲ αὐτὴν τὴν «λογικὴ» ἐντὸς τῆς ὁποίας διαβιοῦμε. 

Ἡ ἐρωτικὴ ἐνηλικίωσις τοῦ ἀτόμου δὲν ἔρχεται ὅταν τὸ κορίτσι γίνεται γυναίκα. Οὔτε ὅταν τὸ ἀγόρι ἀποκτᾶ φαγούρα στὸ ἀπάνω χεῖλος του. 
Ἡ ἐρωτικὴ ἐνηλικίωσις φθάνει ὅταν οἱ ὁρμὲς τῆς ἐφηβείας καταφέρουν νὰ χειραγωγηθοῦν ἀπὸ τὸ ἴδιο τὸ ἄτομο καὶ νὰ τεθοῦν ὑπὸ ἔλεγχο. Ὄχι ὅταν τοὺς δίδεται τὸ δικαίωμα τῆς ἀπολύτου ἐκφράσεως καὶ κατ’ ἐπέκτασιν τῆς σαρωτικῆς διελεύσεώς τους.
Σέ τί διαφέρει ἕνας 15χρονος ἔφηβος ἀπό τόν ἀνόητο 30άρη πού κυκλοφορεῖ  μέ τό ἀκριβό του αὐτοκίνητο, μέ 200 χιλιόμετρα στήν παραλιακή, μέ τό πιπίνι δίπλα του καί τήν μουσική στήν διαπασών; Ἔχει μήπως ἀλλάξει σέ κάτι ἡ σκέψις του στά 15 χρόνια τῆς ἐπί πλέον διαβιώσεώς του; Ἢ μήπως παρέμεινε στήν ἐφηβική συμπεριφορά του; 

Σέ τί διαφέρει μία κοινωνία 15χρονων πού τούς ἀρνήθηκαν τό χαρτζιλίκι, καί συνεπῶς τήν ἔξοδο τοῦ Σαββατόβραδου, ἀπό τήν νεαρά 25χρονη πού δέν πρόλαβε τό κομμωτήριο; Πῶς θά βγῆ ἔξω τό κορίτσι; Πῶς θά κουνήσῃ τό ἄδειο κεφάλι; Καί ποιός θά τό καμαρώσῃ;  
Σέ τί διαφέρει ἕνα 15χρονο πού παρεξηγήθηκε ἀπό τό νέο ζευγάρι πού μόλις χώρισε λόγῳ «ἀσυμφωνίας χαρακτήρων»; Πλάκα κάνουμε; Ἴδια πείσματα; Ἴδιες συμπεριφορές; Ἴδια ξεσπάσματα;

Ἡ ἀπόλυτος ἀπελευθέρωσις μήπως ἔχει ἐπιφέρει τήν ἀπόλυτο ἀναρχία; Μήπως ἔχει καταστήσει τήν κοινωνία μας δεσμία τῶν ἐφηβικῶν ἐνστίκτων; Μήπως τελικῶς παραμένουμε ἔφηβοι πού ποτέ δέν καταφέρνουν νά βροῦν τόν δρόμο γιά τήν πραγματική τους ὠρίμανσι;

Τί σημαίνει ὠρίμανσις; Τί σημαίνει ἐνηλικίωσις; Δέν σημαίνει αὐτοδιαχείρισις; Δέν σημαίνει  ἱκανότης ἀντιμετωπίσεως κάθε καταστάσεως μέ τόν καλλίτερον γιά τό ἄτομο καί τό περιβᾶλλον του τρόπο; Δέν σημαίνει σεβασμός κι αὐτοσεβασμός;Δέν σημαίνει πολιτική σκέψις; Δέν σημαίνει πολῖτες συνειδητοποιημένοι καί μή κατευθυνόμενοι; Δέν σημαίνει ἐλεύθερες κοινωνίες;
Ποῦ ἀκριβῶς βλέπουμε σήμερα σεβασμό κι αὐτοσεβασμό; Σέ πολῖτες, σέ ἐκκολαπτομένους πολῖτες ἢ σέ χειραγωγούς πολιτῶν;

Ἕνα βίαιον γεγονὸς εἶναι ἱκανὸ νὰ μᾶς ἁρπάξῃ καὶ νὰ μᾶς πετάξῃ στὴν ὠρίμανσι. Ἀλλά ἐάν δέν ἔλθῃ αὐτό ποτέ, τότε μήπως καί ποτέ δέν θά ἐνηλικιωθοῦμε;

Διαβάζω γιὰ τὴν αἰσχύνη. Κάτι πού ἔχουμε δυστυχῶς χάσει. Γιατί νά ὑπάρχῃ ἡ αἰσχύνη ὡς συναίσθημα;  Ποῦ βοηθοῦσε τήν ἀνθρωπότητα κάποτε; Μήπως μαζύ μέ τήν αἰσχύνη χάσαμε καί τό φιλότιμο; Μήπως χάσαμε καί τόν αὐτοπροσδιορισμό μας;

Ἕνα βίαιον γεγονός! Αὐτὸ ἴσως εἶναι καὶ ἡ ἀπάντησις, τοὐλάχιστον γιὰ τὰ δικά μας δεδομένα. 

Βίαιον γεγονὸς ὅμως εἶναι αὐτὸ ποὺ συμβαίνει γύρω μας τώρα. Εἶναι ἱκανό νά μᾶς κάνῃ νά ἀλλάξουμε; 
Σὲ ἔναν βαθμὸ σίγουρα ναί. 
Ἀλλὰ σὲ γενικὲς γραμμὲς νομίζω πὼς χρειαζόμαστε πολλῶν αἰώνων ἐπιμόρφωσι, ἰδίως ἀπὸ τοὺς ἴδιους μας τοὺς ἑαυτούς. Δὲν εἶναι ἕνα σημεῖον. Εἶναι στὸ Ὅλον μας ποὺ συμπεριφερόμαστε ἀναλόγως.  Χρειάζεται μεγάλο «ξεφλούδισμα» πρὸ κειμένου νὰ περάσουμε ἀπὸ τὴν μία στάσι ζωῆς στὴν ἄλλην.

Ὅσον ἀφορᾷ ὅμως στὰ παιδιά καὶ τὴν δική τους ὠρίμανσι, προβληματίζομαι. 
Πῶς μποροῦμε ἔξαφνα νά ἀλλάξουμε ὅλα αὐτά ἐντός τῶν ὁποίων μάθαμε;
Πῶς μποροῦμε νά γυρίσουμε τοῦμπα καί νά τά δοῦμε μέ ἄλλο μάτι;
Πῶς μποροῦμε νά μετατρέψουμε κάτι πού μᾶς κάνει κακό σέ κάτι πού θά μᾶς ὠφελῇ ὅλο καί περισσότερο;  

Καταλήγω σὲ κάποια συμπεράσματά μου, ποὺ σίγουρα ὅμως χρειάζονται ἐπανεξέτασι σταδιακῶς. 
Ὁ ἔφηβος, ὅπως ἀνέφερα καὶ παραπάνω, χρειάζεται νὰ μάθῃ  νὰ ζῇ μὲ ἐγκράτεια. Νὰ ζῇ μὲ μέτρο. Πρὸς τοῦτο ἐκαλλιεργεῖτο τὸ συναίσθημα τῆς αἰσχύνης στοὺς νέους. Γιατί νά ἐρυθριάζῃ ὁ νέος ὅταν ὅλα εἶχαν καλῶς; Μήπως γιατί χρειαζόταν κι ἄλλον χρόνο πρό κειμένου νά φθάσῃ στό ἀνώτερον σημεῖον τῆς …ἀποδόσεώς του;
Ὅταν ὀφείλουμε, πρωτίστως πάντα στὸν ἑαυτόν μας, σεβασμό, πῶς θά τό κερδίσουμε κάτι τέτοιο; Ἐπιτρέποντας στόν ἑαυτόν μας νά πράττῃ ἀλόγως; Ἄνευ αἰδοῦς; Ἀκρίτως; 
Ὅταν μᾶς ἐλέγχουν καί μᾶς ἄγουν οἱ ὁρμές μας, τότε πῶς θά καταφέρουμε νά τίς ἐλέγξουμε καί νά τίς κρατήσουμε σέ τέτοια ἐπίπεδα ὡς τε νά μήν μᾶς βλάπτουν; Νά μήν γίνουμε κι ἐμεῖς θύματά τους;

Ἕνα παιδί μπορεῖ νά τό κάνῃ αὐτό; Μπορεῖ νά ἐλέγξῃ τά πάθη του; Μπορεῖ νά ἐπιβληθῇ στόν ἑαυτόν του καί νά τόν συγκρατήσῃ; Ἰδίως ὅταν δέν ὑπάρχουν φραγμοί καί φραγές; Μήπως ἐκεῖ ἀκριβῶς «κολλᾶ» τό μαθησιακό ἐπίπεδον ἐντός τοῦ ὁποίου ὀφείλουμε νά μεγαλώνουμε τά παιδιά μας;

Κάποτε τὰ δεδομένα ἦταν ἀλλοιῶς. 
Σήμερα πάλι δὲν ὑπάρχουν δεδομένα, παρὰ μόνον ἀσυδοσία.
Κάποιοι ἔχουν καταφέρει νὰ ἐπαναφέρουν στὴν ζωή τους τὴν ἐγκράτεια κι αὐτὸ εἶναι θαυμαστόν κι ἀξιέπαινον.
Ἀλλά δέν θά ἦταν τέλειον νά διαθέτουμε ὅλοι μας τίς ἴδιες προοπτικές;

Σέ τί χρειάζεται ἡ μετροέπεια; 
Μά στήν δική μας συνειδητότητα. 
Πόσο χρήσιμοι παραμένουμε γιά τό σύνολον, ὅταν τά πάθη μας, ἐξ ἀντανακλάσεως, ἐπηρεάζουν τά πάντα γύρω μας; 
Πόσο περισσότερο ἢ λιγότερο ἀλλοιώνουμε τό τοπίον γύρω μας;
Πόσο ἀμέτοχοι ἢ  συμμέτοχοι εἴμαστε σέ αὐτό πού ὅλοι μας πλέον ἀπορρίπτουμε;
Μήπως ἡ ἄρνησις τῆς ἐνηλικιώσεώς μας ἔχει γίνει, πρωτίστως γιά ἐμᾶς τούς ἴδιους, βαρειά κι ἀσήκωτη;  Μήπως τελικῶς ὅλα ξεκινοῦν καί καταλήγουν ἐκεῖ;

Φιλονόη.

 φωτογραφία

 

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply